Youtube’da yayın yapan, motosikleti ile Afrika’yı gezmekte olan ve gezmekenkolay kanalında deneyimlerini paylaşan gezgin Anıl Ünlü’nün videolarından bir kısmını izledim. Kanalındaki 86’ıncı video’da Mozambik ülkesinde sahil kıyısında bulunan bir aile işletmesini ziyaret ederek karides, pirinç ve matapa’dan oluşan bir yemeği tanıttı. Anıl yemeği çok beğendiğini paylaştı, Mozambik sakinlerinin matapa ismini verdiği bu yemek dikkatimi çekti.
Matapa karides ile hazırlanan bir yemek, içeriğinde kasava yaprağı (manyok yaprağı), karides, çiğ yer fıstığı, hindistan cevizi sütü, dövülmüş sarımsak, dövülmüş biber, tuz ve baharat yer alıyor. Yeşil renkte olan bu yemeğin görünümü pek içimi açmasa da okuduğum yorumlar ve Anıl’ın da deneyime dayanarak lezzetli olduğu düşüncesine vardım.
Kasava, kökeni Brezilya’ya dayanan bir bitki, Afrika’da bilinirliği 16-17’inci yüzyıllarda Portekizliler tarafından sağlanmış. Arkeolog’lar Meksika’da yaklaşık 2800 yıl önce bu bitkinin yetiştirildiğini keşfetmiş. Şu an ise bu bitki Afrika kıtasının birçok bölgesinde bilinmekte, güney bölgelerinde ise daha yaygın bulunmaktadır.
Kasava bitkisinin yumruları insanlar tarafından nişaşta ve çözülebilir karbonhidrat açısından zengin olduğu için tüketilmekte. Matapa yemeğinde ise kasava bitkisinin yumrusu değil, yaprakları kullanılmakta. Kısa bir araştırma yaptığımda ülkemizde bu bitkinin satışının yapıldığı bir market veya çiftlik bulamadım, dolayısıyla bu tarif ilginizi çekiyorsa kendiniz bir şekilde bitkinin tohumunu bulup yetiştirerek yaprağına bu şekilde erişebilirsiniz.
Afrika yemek ağı isimli bir siteden sizler için tarifi Türkçe’ye çevirdik:
İçindekiler:
2 demet kasava/manyok yaprağı
Yarım kilo çiğ yer fıstığı
½ su bardağı karides (kabuklu)
1 su bardağı hindistan cevizi sütü
1 çay kaşığı dövülmüş sarımsak
1 yemek kaşığı dövülmüş biber
Tuz ve baharat (tuz eklemek için)
Yapılışı:
Kasava/manyok yapraklarını iyice yıkayın ve sert sapları çıkarın.
Yaprakları ince ince doğrayın ve kenara ayırın.
Çiğ yer fıstıklarını kuru bir tavada altın rengi olana kadar kızartın ve soğumalarını bekleyin, ardından yer fıstığı ezmesi yapmak için fıstıkları öğütün. Bir mutfak robotu veya havan ve döveç kullanabilirsiniz.
Karidesleri pembe renk alana kadar pişirin ve tamamen pişmiş olana kadar bekleyin. Karidesleri tavadan çıkarın ve kenara alın, isteğe bağlı olarak yağda pişirebilirsiniz.
Hindistancevizi sütünü, dövülmüş sarımsak ve dövülmüş biberi ekleyin, iyice karıştırın ve birkaç dakika kaynamaya bırakın, tatların birleşmesine izin verin.
Hazırladığınız yer fıstığını hindistan cevizi sütü sosuna azar azar ekleyerek sürekli karıştırın.
İnce doğranmış kasava/manyok yapraklarını sosa ekleyin ve yaprakların sosla iyi bir şekilde kaplanmasını sağlayarak her şeyi karıştırın.
Karışımı ara sıra karıştırarak düşük ateşte yaklaşık 15-20 dakika kaynatın. Bu, tatların birleşmesine ve yaprakların yumuşamasına izin verir.
Pişmiş karidesi, tuzu ve baharatı karışıma ekleyin.
Kasava/manyok yaprakları yumuşak olduğunda ve tatlar iyi bir şekilde birleştiğinde, Matapa'nız hazır.
Matapa'yı pirinçle sıcak servis yapın.
(İstanbul, 2023)